CƏMİYYƏT
Ermənilərin təxribatı ilə törədilmiş Sumqayıt hadisələrindən 36 il ötür
Ermənilərin təxribatı ilə törədilmiş Sumqayıt hadisələrindən 36 il ötür.
ShekiMedia.az xatırladır ki, 1988-ci il fevralın 28-də baş vermiş bu hadisələr SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin erməni millətçiləri ilə birgə Azərbaycana qarşı təşkil etdiyi və həyata keçirdiyi təxribatların növbəti tərkib hissəsi idi. Məqsəd isə hər zaman olduğu kimi, dünya ictimaiyyətində yanlış rəy formalaşdırmaq, anti-Azərbaycan əhval-ruhiyyəsi yaratmaq idi. Bütün şahid ifadələri Sumqayıt hadisələrinin təşkilatçısının erməni, iki dəfə məhkum edilən Eduard Qriqoryan olduğunu sübut edir. Qriqoryan Sumqayıt hadisələri zamanı beş ermənini şəxsən öldürüb. Bir sözlə, Sumqayıtda etnik zəmində törədilən iğtişaş həmin dövrdə bu sıradan olan məqsədyönlü təxribatların kulminasiyası idi.
Sumqayıt şəhərinin əhalisi 1988-ci ildə 258 min nəfər idi və bunun təqribən 18 minini etnik ermənilər təşkil edirdi. 1988-ci ilin fevralına qədər Sumqayıtda etnik zəmində hər hansı qarşıdurma olmayıb və bu gün də Sumqayıt digər Azərbaycan şəhərləri kimi çoxmillətli və çoxkonfessiyalı xüsusiyyətini saxlamaqdadır.
1988-ci il fevralın 26-da Sumqayıtın mərkəzi meydanı Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ regionunda ermənilər tərəfindən iki gəncin öldürülməsinə etiraz olaraq nümayişçilər tərəfindən tutuldu. Erməni ekstremistləri və təxribatçı agentlər tərəfindən bu etiraz aksiyası iğtişaşa doğru təhrik edildi. İğtişaşı araşdırmaq üçün SSRİ Baş Prokurorluğu tərəfindən cinayət işi başlandı, xüsusilə mühüm işlər üzrə müstəntiq Vladimir Qalkinin rəhbərliyi ilə ölkənin müxtəlif regionlarından cəlb edilmiş 231 nəfər istintaqçı və bir o qədər də əməliyyatçıdan ibarət xüsusi istintaq-əməliyyat qrupu yaradıldı. SSRİ Baş Prokurorluğunun apardığı istintaq nəticəsində iğtişaş zamanı 6 azərbaycanlının öldürüldüyü müəyyən edildi. Məhkəmənin qərarı ilə 92 nəfər uzunmüddətli həbs cəzasına, bir nəfər isə ölüm hökmünə məhkum olundu. Lakin SSRİ Baş Prokurorluğu tərəfindən aparılmış istintaqla iğtişaş iştirakçılarının yalnız bir qismi müəyyən edilib məhkəmənin qərarı ilə cəzalandırıldı, SSRİ-nin siyasi rəhbərliyi və SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin təzyiqləri nəticəsində istintaq məntiqi sonluğa çatdırılmadı, onun təşkilatçıları və sifarişçiləri müəyyən edilmədi.
Bu cinayətin əsl mahiyyətini açmaq, SSRİ Baş Prokurorluğunun üstündən sükutla keçdiyi məqamları araşdırmaq üçün Azərbaycanın qəti siyasi iradəsinin təzahürü olaraq, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin göstərişi və Baş prokurorun qərarı ilə həmin kütləvi iğtişaşlarla əlaqədar keçmiş SSRİ Baş Prokurorluğu tərəfindən istintaqı aparılaraq sonradan dayandırılmış beş cinayət işinin icraatı təzələnərək vahid icraatda birləşdirildi və istintaqın aparılması Baş prokurorun birinci müavininin rəhbərliyi ilə prokurorluq, Daxili İşlər Nazirliyi və Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin müstəntiq və əməliyyatçılarından ibarət yaradılmış istintaq-əməliyyat qrupuna həvalə edildi.
İstintaq-əməliyyat qrupu tərəfindən həyata keçirilmiş zəruri istintaq-əməliyyat tədbirləri nəticəsində hadisələrin həqiqi mahiyyəti üzə çıxıb, iğtişaşların sovet rəhbərliyində təmsil olunmuş ermənipərəst qüvvələrin göstərişi ilə əvvəlcədən hazırlanmış ssenari üzrə erməni separatçı qüvvələri tərəfindən törədildiyi müəyyən edilib. Buna sübut olaraq demək olar ki, 2016-cı il martın 31-də Moskva şəhərində jurnalist Səadət Qədirovanın “Sumqayıt hadisələri barədə ilk mənbələrdən” adlı kitabının təqdimat mərasimində SSRİ prokurorluğunun ilkin istintaq-əməliyyat qrupunun üzvü olmuş Vladimir Kaliniçenko və digərləri çıxış edərək Sumqayıt hadisələrinin erməni lobbisinə xidmət edən SSRİ rəhbərliyinin sifarişi ilə SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi tərəfindən təşkil olunduğunu, bu səbəbdən də iğtişaşların təşkilatçılarından heç kimin məsuliyyətə cəlb olunmadığını bildiriblər.
Hazırkı istintaq qrupu tərəfindən toplanmış materialların qiymətləndirilməsi və təhlili təsdiq edir ki, Sumqayıtdakı iğtişaş Azərbaycana qarşı Ermənistan xüsusi xidmət orqanları və SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi tərəfindən təşkil edilmiş təxribat olub. SSRİ Konstitusiyası əsasında Dağlıq Qarabağın Azərbaycandan ayrılmasının qeyri-qanuniliyini dərk edən erməni ideoloqları və SSRİ rəhbərliyində onları açıq dəstəkləyən şəxslər ermənilərin və azərbaycanlıların birgə yaşamasının qeyri-mümkünlüyünü əsaslandırmaq, azərbaycanlıların artıq tam şəkildə Ermənistan ərazisindən qovulmasını təmin etmək və Azərbaycanı nüfuzdan salmaq üçün bu təxribata əl atıblar.
1988-ci ilin yanvar-fevral aylarında, yəni, Sumqayıtda kütləvi iğtişaş baş verməzdən əvvəl şəhərdə fəaliyyət göstərən 14 əmanət kassasından milliyyətcə erməni olan 84 əmanətçi tərəfindən 143 min 64 rubl məbləğində əmanətlər götürülüb. İstintaqın gedişində, həmçinin məlum olub ki, həmin aylarda şəhərdə fəaliyyət göstərən poçt bölmələrindən Ermənistanla çoxsaylı telefon danışıqları aparılıb, pul köçürmələri edilib.
İstintaq zamanı müəyyən edilib ki, 1988-ci il fevralın 27-29-da Sumqayıt şəhərində baş vermiş məlum hadisələrin fəal iştirakçılarından biri məhz Eduard Qriqoryan olub. Qriqoryan öz ətrafında adamları cəmləşdirib onlara rəhbərlik edərək, “ermənilərə ölüm”, “ardımca” və sair çağırışlarla özündə olan və əvvəlcədən hazırlanmış siyahıya əsasən erməni millətindən olan şəhər sakinlərinin evlərinə hücumlar həyata keçirib. İstintaq zamanı hücuma, zorakılığa və işgəncələrə məruz qalmış erməni millətindən olan zərərçəkmişlər (Lyudmila və Karina Mejlumyan bacıları, Manvel Petrosyan və digərləri) göstəriblər ki, onların evlərinə hücum edənlərə rəhbərlik və göstəriş verən məhz Eduard Qriqoryan olub, orada olan insanlar onun göstəriş və əmrlərinə əsasən hərəkət ediblər. İstintaq zamanı maraqlı bir fakt da üzə çıxıb.
Belə ki, erməni millətindən olan Sumqayıt şəhər sakinlərinin öldürülməsinə görə məhkum olunmuş Eduard Qriqoryan 1989-cu il dekabrın 22-də hökm oxunduqdan sonra – SSRİ mövcud olduğu zaman – 1991-ci il avqustun 26-da Ermənistan Respublikası, Yerevan şəhər 1 saylı istintaq təcridxanasına köçürülüb. Ortaya sual çıxır ki, hansı “xidmətlərinə” görə Eduard Qriqoryan Ermənistana təhvil verilib? 2015-ci il fevralın 9-da Eduard Qriqoryanın 2000-ci il sentyabrın 1-nə kimi qüvvədə olan Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin müvafiq maddələri ilə təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb edilməsi barədə qərar çıxarılıb, məhkəmənin qərarı ilə həbs qətimkan tədbiri seçilməklə barəsində axtarış verilib.
İstintaqla Sumqayıt şəhərində yaşayan ermənilərin böyük bir hissəsinin “Krunk” cəmiyyətinə pul vəsaiti köçürdüyü müəyyən edilib. Sumqayıt şəhərində zərərçəkən ermənilərin əksəriyyəti Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətində fəaliyyət göstərən “Krunk” cəmiyyətinə könüllü maddi vəsait köçürməkdən imtina edənlər olub. Belə ki, cinayətkar dəstə bir binaya, bloka daxil olaraq birinci mərtəbələrdə yerləşən erməni millətindən olan sakinlərin evlərinə daxil olmayaraq, yuxarı mərtəbələrdə yaşayan ermənilərin mənzillərinə hücum ediblər. Sonradan məlum olub ki, hücuma məruz qalmayan evlərin sahibləri “Krunk” cəmiyyətinə vaxtlı-vaxtında pul vəsaitləri köçürənlərdir. Şahidlərin ifadələri ilə müəyyən edilib ki, “Krunk” cəmiyyətinə pul köçürən ermənilərin evləri hücuma məruz qalmayıb. Hətta müəyyən edilib ki, erməni millətindən olan musiqiçilər toydan və digər tədbirlərdən əldə etdikləri pul vəsaitinin bir hissəsini “Krunk” cəmiyyətinə köçürüblər.
Cinayət işinin materialları bir daha göstərir ki, Sumqayıtın azərbaycanlı sakinlərinin fərdi humanizmi və şücaəti olmasaydı, hadisələr planlaşdırılmış təxribat planına uyğun olaraq daha geniş miqyas alardı. Milliyyətcə erməni olan şahidlərin ifadələrindən göründüyü kimi, onlarla erməni hadisələr vaxtı azərbaycanlı ailələr tərəfindən öz evlərində yerləşdirilməklə xilas edilib.
SSRİ dövründə foto-video çəkilişə xüsusi nəzarət və senzura tətbiq olunmasına baxmayaraq, hadisələrin əvvəlcədən quraşdırılmış vasitələrlə foto-video çəkilişi aparılıb və dərhal SSRİ ərazisindən çıxarılaraq erməni lobbi təşkilatları vasitəsilə anti-Azərbaycan kampaniyasının tərkib hissəsi kimi yayılıb.
Ermənistan və erməni lobbisi dairələri tərəfindən Sumqayıt hadisələri qəsdən Azərbaycana qarşı təbliğat və dezinformasiya məqsədilə istifadə edilsə də, Azərbaycan dövlətinin həyata keçirdiyi tədbirlər, aparılmış obyektiv və faktlara söykənən istintaq materialları ilə həmin iğtişaşların məhz erməni millətçilərinin və onların havadarlarının öz məkrli niyyətlərinə nail olmaq məqsədilə təşkil edilərək törədilməsi kifayət qədər və təkzibedilməz faktlarla sübuta yetirilib.
Digər xəbərlərə də bax
CƏMİYYƏT
Oğuzda yaşlı qadını döyərək pulunu mənimsəyən şəxs saxlanılıb
Oğuzda yaşlı qadını döyərək pulunu əlindən alan şəxs saxlanılıb.
Daxili İşlər Nazirliyinin Mətbuat Xidmətinin Şəki regional qrupundan verilən məlumata görə, hadisə rayonunun Qumlaq kəndində baş verib.
Belə ki, gecə saatlarında naməlum şəxs yaşlı qadını döyərək onun üzərində olan pul vəsaitini ələ keçirib. Rayon polis şöbəsinin əməkdaşlarının həyata keçirdikləri tədbirlərlə əməli törətməkdə şübhəli bilinən 31 yaşlı Dağlar Əzizov saxlanılıb. O, hadisədən sonra Bakı şəhərinə gedib və taladığı pulu orada xərcləyib.
Məhkəmənin qərarı ilə D.Əzizov barəsində həbs qətimkan tədbiri seçilib, araşdırmalar davam etdirilir.
CƏMİYYƏT
DİN xaricdə təhsil almaq istəyənlərə XƏBƏRDARLIQ edib
Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) vətəndaşlara xarici ölkələrdə təhsil almaqla bağlı göndərilən təklifləri cavablandırmazdan öncə mütləq araşdırma aparmağı tövsiyə edib.
Bununla bağlı qurumun yaydığı xəbərdarlıqda deyilir ki, xarici ölkələrdə təhsil almaq arzusunu reallaşdırmazdan öncə aşağıdakı məlumatları bilmək vacibdir:
“Əgər sizə xarici ölkədə təhsil almaq təklif olunarsa, bu, söz halında həyata keçirilməməli, mütləq rəsmi müqavilə təqdim edilməlidir.
Həmçinin, siz xaricdə təhsil almağa gedirsinizsə, viza tələbə vizası olmalıdır”.
Eləcə də qeyd olunur ki, xaricdə təhsil almaq üçün sizə müqavilə təqdim edilərsə, o, mütləq sizin başa düşdüyünüz dildə, yəni ana dilində olmalıdır.
“Təhsil almağa gedəcəyiniz ölkənin nümayəndəliyi Azərbaycan Respublikasında yerləşirsə, mütləq oraya rəsmi müraciət edərək sizə təklif olunan təhsil müəssisəsi barədə məlumat alın. Əgər həmin ölkənin nümayəndəliyi ölkəmizdə fəaliyyət göstərmirsə, onda Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinə müraciət edib, sizi maraqlandıran məlumatları dəqiqləşdirməyi unutmayın”, – xəbərdarlıqda qeyd olunur.
CƏMİYYƏT
BÜRCLƏR – 18.05.2024
18 may, 2024-cü il tarixi üçün ulduz falını təqdim edirik:
Qoç
Daha əvvəl öhdəsindən gələ bilmədiyiniz işlərə diqqət yetirməyə dəyər. Bu gün hədəfinizə mütləq çatacaqsınız; İxtiraçılıq və əzminiz buna kömək edəcək. Bəzi Qoçların etibarlı köməkçiləri də olacaq. Ən vacib məsələləri belə həll etmək üçün onlara etibar etmək olar.
Nağd pul daxilolmaları ehtimalı var. Çox güman ki, kiçik məbləğlər olacaq, lakin onlar bəzi xoş alış-veriş etmək və ya bütün ailə üçün maraqlı istirahət tədbirləri təşkil etmək üçün kifayət edəcək. Günortadan sonra həddindən artıq işdən qaçmağa çalışın: bu zaman istirahətə ehtiyacınız olacaq.
Buğa
Səhər vacib söhbətlərə başlamayın. Günün ilk yarısı istirahət və əyləncə, dostlarla təsadüfi söhbətlər, sizi mükəmməl başa düşən və hər işdə sizə dəstək olan insanlarla görüşlər üçün ən yaxşısıdır. Maliyyə məsələlərinin həllini də təxirə salmağa dəyər.
Günün ikinci yarısında bir çox Buğanın yeni ideyaları və planları olacaq. Onları dərhal həyata keçirməyə başlamaq istəyəcəksiniz və bunu etmək imkanınız olacaq. Ancaq çətin ki, dərhal kömək tapa biləsiniz. Beləliklə, təkbaşınba hərəkət etməyə başlayın və uğurunuza şübhə etməyin.
Əkizlər
Son vaxtlar ailə problemlərini həll etməklə və ya qohumlara kömək etməklə məşğul olan Əkizlərə gün xoş xəbərlər gətirəcək. Tamamilə aydın olacaq ki, səyləriniz boşa getməyib və bütün çətinliklər geridə qalacaq. Nağd pul daxilolmaları ehtimalı var. Ola bilər ki, köhnə borclar sizə qaytarılsın və ya uzun müddət əvvəl gördüyünüz işlərə görə pul ödənilsin.
Biznesin inkişafı, iş yerlərinin dəyişdirilməsi və ya fəaliyyət sahələri ilə bağlı yeni ideyalar yarana bilər. Hələlik, onları heç kimlə müzakirə etməmək daha yaxşıdır.
Xərçəng
Gün məşğul alınacaq, işiniz çox olacaq. Ancaq planlaşdırılan işlərin hamısı həyata keçirilə bilməz. Çox güman ki, gözlənilmədən həll yolları tələb edən yeni vəzifələr ortaya çıxacaq və əvvəllər planlaşdırılan bir işi təxirə salmaq lazım gələcək. Ən vacib işlərdən başlamaq daha yaxşıdır, çünki səhər saatları xüsusilə məhsuldar olacaq.
Günün ikinci yarısı ünsiyyət üçün əlverişli olacaq. Dostlarla görüşlər və romantik görüşlər yaxşı keçəcək. Bu zaman alış-verişə də gedə bilərsiniz: tam olaraq sizə lazım olanı almaq şansınız olacaq.
Şir
Ünsiyyət üçün əla gündür. Adətən, təmas qurmağa son dərəcə istəksiz olan insanlarla belə anlaşa biləcəksiniz. Hobbi və maraqlarınızı bölüşən insanlarla xoş tanışlıqlar və görüşlər ehtimal olunur.
Günün ilk yarısı səfərlər üçün münasibdir. Daha sonra istirahət, bəzi tanış sadə fəaliyyətlər və əvvəllər başladığınız işi bitirmək üçün uyğun olan daha sakit vaxt gələcək. Ailə münasibətləri ahəngdar inkişaf edəcək, fikir ayrılıqlarından qaçaraq hamı üçün vacib olan məsələləri müzakirə etmək mümkün olacaq.
Qız
Günün başlanğıcı sakit keçməlidir. Bu vaxt vacib və ciddi məsələlərin həlli üçün çətin ki, uyğun olsun. Diqqətinizi cəmləmək, vəziyyəti düzgün qiymətləndirmək və əvvəlcə nə edilməli olduğunu və nəyin sonraya təxirə salına biləcəyini başa düşmək sizin üçün asan olmayacaq.
Günün ikinci yarısı isə əksinə, müxtəlif fəaliyyətlər üçün əlverişli olacaq. Qızlar bəzi əyləncə tədbirlərinə getsələr, əla vaxt keçirəcəklər. Münaqişədə olduğunuz insanlarla barışmaq və köhnə əlaqələri bərpa etmək fürsəti yaranacaq.
Tərəzi
Vacib bir işiniz varsa, tələsmək lazımdır: günün ilk yarısı xüsusilə əlverişli və məhsuldar olacaq. Nə qədər tez hərəkətə başlasanız, ciddi məsələlərlə məşğul olmaq və ya əvvəllər hamını çaşdıran məsələləri həll etmək bir o qədər asan olacaq.
Günün ikinci yarısında xoş bir iş görmək, dincəlmək və özünüzü bərpa etmək imkanınız olacaq. Bu vaxtı dostlarla keçirən Tərəzilər çoxlu müsbət emosiyalar alacaqlar. Romantik bir görüş də məyus etməyəcək: qeyri-adi və yaddaqalan olacaq.
Əqrəb
Emosional fon olduqca gərgin olacaq. Əhval-ruhiyyəniz tez-tez dəyişə bilər və kiçik hadisələrə çox kəskin reaksiya verəcəksiniz. Günün ilk yarısı üçün ciddi görüşlər və mühüm söhbətlər planlaşdırmaq məsləhət deyil: düzgün ton və düzgün söz tapmaq asan olmayacaq.
Günün ikinci yarısında müsbət meyillər nəzərəçarpacaq dərəcədə güclənəcək. Təxəyyül və yaradıcılıq tələb edən işləri öhdənizə götürsəniz, yaxşı bacararsınız. Nağd pul daxilolmaları, uğurlu əməliyyatlar və alışlar ehtimal olunur. Axşam aşiq Əqrəbləq üçün xoş xəbərlər vəd edilir.
Oxatan
Gün yeni işlərə başlamaq və bu yaxınlarda ağlınıza gələn ideyaları həyata keçirmək üçün münasibdir. Siz nəinki tez uğur qazanacaqsınız, həm də çox şey öyrənəcək və yeni müttəfiqlər tapacaqsınız. Bir çox Oxatan uzun müddət əvvəl əldə edilən biliklərdən faydalanacaq. Onların sayəsində bürcün nümayəndələri uğursuz səhvlərə yol verməyəcək və qeyri-müəyyən vəziyyətləri çevik idarə edəcəklər.
Pulla bağlı hər şeydə diqqətli olmalısınız. Siz qeyri-ciddiliyə meylli olacaqsınız, ona görə də lazımsız şeylərə çox pul xərcləmək riskiniz var. Kredit götürmək arzuolunmazdır və borc vermək də olmaz.
Oğlaq
Bu gün üçün çox iş planlaşdırılsa belə, öhdəsindən gələcəksiniz. Boş yerə vaxt itirmək istəməyəcəksiniz, dərhal diqqətinizi həqiqətən vacib işlərə yönəldəcəksiniz. Bir çox Oğlaq üçün uzunmüddətli təcrübə məqsədlərinə tez çatmağa kömək edəcək. Ətrafınızdakı insanlar yəqin ki, bunu hiss edəcəklər və həmişəkindən daha tez-tez məsləhət almaq üçün sizə müraciət edəcəklər.
Uzun müddət xatırlayacağınız xoş tanışlıqlar və görüşlər ehtimal olunur. Bu gün həm də köhnə əlaqələri bərpa etmək və yaxın vaxtlara qədər gərgin olan münasibətləri yaxşılaşdırmaq üçün münasibdir.
Dolça
Bu gün üçün planlaşdırılan hər işin öhdəsindən gəlmək asan olmayacaq. Hər şeyi düşünmədiyiniz və təmin etmədiyiniz və ya bəzi vacib detalları gözdən qaçırdığınız ortaya çıxa bilər. Ancaq üzülməyəcəksiniz və çaşqın qalmayacaqsınız, baş verənlərə yumorla yanaşacaq və vəziyyətdən tez bir çıxış yolu tapacaqsınız.
Gün sizin üçün xüsusilə əziz olan insanlarla ünsiyyət üçün əlverişli olacaq. Onları necə dəstəkləyəcəyinizi və onları necə razı salacağınızı başa düşəcəksiniz. Gələcəklə bağlı planlarınızı fikir ayrılıqlarının və mübahisələrin yaranacağından qorxmadan müzakirə edə bilərsiniz. Axşam xoş sürprizlər və kiçik hədiyyələr vəd edilir.
Balıq
Gün tanış işlərə həsr olunmalıdır: onların öhdəsindən tez gələ biləcəksiniz, bu, çox səy tələb etməyəcək. Bundan əlavə, həm köhnə dostlar, həm də yeni tanışlar sizə kömək etməkdən məmnun olacaqlar. Həm də diqqətinizi maliyyə məsələlərinin həllinə yönəldə bilərsiniz. Əgər intuisiyanıza qulaq assanız, səhv etməyəcəksiniz.
Gününüzü elə planlaşdırın ki, ikinci yarıda dincəlmək və özünüzlə tək qalmaq imkanınız olsun. Bu vaxt çoxdan planlaşdırılanlar istisna olmaqla, izdihamlı tədbirlərdə iştirak, eləcə də uzun səfərlər üçün uyğun deyil.