Pandemiya ilə əlaqədar yaranan dördillik fasilədən sonra “ADEX” sərgisi yenidən Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində yüksək səviyyədə təşkil edildi. Sərgi müdafiə sənayesi sektorunda yeniliklərin tanıdılması, eləcə də istehsalçılar və istifadəçilər arasında biznes münasibətlərinin qurulması baxımından da ən uyğun platformadır. Ölkəmiz 2014-cü ildən “ADEX” sərgisinə evsahibliyi edir. Sərgi Azərbaycan müdafiə sənayesinin imkanlarının dünyaya tanıdılmasında mühüm rol oynayır. Bakıda “ADEX” sərgisi ilə paralel olaraq XIII Beynəlxalq Daxili Təhlükəsizlik, Mühafizə və Xilasetmə “Securex Caspian” sərgisi də təqdimatını uğurla həyata keçirdi.

Sərgilərin yüksək səviyyədə keçirilməsinin ən başlıca xüsusiyyəti, dövlət səviyyəsində bu tədbirlərə diqqətin ayrılmasından ibarət oldu. Azərbaycan növbəti dəfə yeniliyə imza atdı – Türkiyə, Rusiya, İran, Bolqarıs­tan, Çin, Fransa, İtaliya, Niderland, İordaniya kimi 26 ölkənin 208 şirkətini Bakıda bir araya gətirdi. Bu, həm də qalib ölkənin növbəti zəfəri idi. “ADEX” sərgisinin xüsusi əhəmiyyəti ondan ibarət idi ki, sərgi Azərbaycanın İkinci Qarabağ müharibəsində qazandığı şan­lı Zəfərdən sonra ilk dəfə təşkil olunur­du. “ADEX” çərçivəsində Azərbaycan Ordusunun Qələbəsində müstəsna rol oynamış ölkənin hərbi-sənaye komp­leksinin gücü və qüdrəti, müasir silahlar sərgiləndi.

Əvvəlcə, Azərbaycan Respubli­kasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin müzəffər Ali Baş Komandanı İlham Əliyev sentyabrın 6-da Bakı Ekspo Mərkəzində keçirilmiş IV Azərbaycan Beynəlxalq Müdafiə “ADEX” və XIII Beynəlxalq Daxili Təhlükəsizlik, Mühafizə və Xilasetmə “Securex Caspian” sərgiləri ilə tanış oldu, daxili pavilyonlardakı stendlərə baş çəkdi. Dövlət başçımız müraciətində “ADEX” sərgisinin hərbi-texniki əməkdaşlığın inkişafı, ən müasir silah, texnika və texnologiyaların nümayiş etdirilməsi üçün mühüm platformaya çevrildiyi­ni, dünyanın tanınmış hərbi sənaye müəssisələrini, nüfuzlu xarici şirkət və təşkilatlarını, rəsmi nümayəndə heyətlərini və mütəxəssislərini eyni məkanda toplayaraq işgüzar əlaqələrin qurulması və yeni müqavilələrin imzalanması üçün geniş imkanlar yarat­dığını diqqətə çatdırdı.

Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Sənayesi naziri Mədət Quliyev “ADEX” və “Securex Caspian” sərgiləri çərçivəsində bir sıra görüşlər keçirdi. Belə ki, nazir sentyabrın 7-də Bolqa­rıstanın İqtisadiyyat və Sənaye naziri Nikola Stoyanov, İordaniya Haşimilər Krallığının Baş Qərargah rəisi You­sef Ahmad Hamed Alhnaity, Qətər dövlətinin Müdafiə Nazirliyinin Hərbi İstehsalat İdarəsinin rəhbəri Salem Mohammed Almarri və onların rəhbərlik etdikləri nümayəndə heyətləri ilə bir ara­ya gəldi. Qonaqlar ölkəmizdə olmaqdan məmnunluqlarını ifadə etdilər, “ADEX” və “Securex Caspian” sərgilərinin Azərbaycanda yüksək peşəkarlıqla təşkil edildiyini, burada əlverişli əməkdaşlıq şəraitinin yaradıldığını vur­ğuladılar. Onlar sərginin əhəmiyyətini yüksək qiymətləndirdilər. Görüşlərdə qarşılıqlı hərbi-texniki əməkdaşlığın perspektivləri müzakirə olundu, maraq doğuran digər məsələlər barədə geniş fikir mübadiləsi aparıldı.

Bakı Ekspo Mərkəzində keçiril­miş “ADEX-2022” 4-cü Azərbaycan Beynəlxalq Müdafiə Sərgisi çərçivəsində Azərbaycan Respublika­sının Müdafiə naziri, general-polkov­nik Zakir Həsənov ölkəmizə səfərə gələn Türkiyə Respublikası Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi, ordu generalı Yaşar Güler, Ruanda Respub­likasının Müdafiə naziri, general-mayor Murasira Albert, Bosniya və Herseqo­vina Respublikasının Müdafiə naziri Sifet Podçiç, Belarus Müdafiə Sənayesi Komitəsinin sədri Dmitri Pantus, Qaza­xıstan Respublikası Müdafiə nazirinin müavini, general-leytenant Ruslan Şpekbayev və digərləri ilə görüşdü. Bu görüşlərdə ölkələrimiz arasında regi­onal təhlükəsizlik, hərbi, hərbi-texniki, hərbi təhsil və hərbi tibb sahələrində əməkdaşlıq, qarşılıqlı səfərlərinin təşkili, eləcə də maraq doğuran digər məsələlər müzakirə olundu.

Müdafiə naziri Zakir Həsənov sərgidə iştirak etmək üçün ölkəmizdə səfərdə olan bir sıra şirkətlərin rəhbər heyətləri ilə də görüşlər keçirdi. Belə görüşlərdən biri İsrailin “Rafael” şirkətinin rəhbəri Yoav Har-Even ilə baş tutdu. Azərbaycan ilə İsrail arasın­da hərbi əməkdaşlığın güclənməsinin vacibliyi və dövlətlərimizin regional təhlükəsizliyə verdiyi töhfələr barədə ətraflı fikir mübadiləsi aparıldı, eyni zamanda, Azərbaycan – İsrail hərbi əlaqələrinin möhkəmlənməsində bu cür görüşlərin və qarşılıqlı səfərlərin zəruriliyi xüsusi vurğulandı.

Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinin (HHQ) komandanı, ge­neral-leytenant Ramiz Tahirov da 4-cü “ADEX” sərgisini ziyarət etdi. HHQ-nin komandanı Müdafiə Sənayesi Nazirliyi, yerli və xarici şirkətlərin istehsalı olan məhsullar ilə tanış oldu. Ramiz Tahirov daha sonra Türkiyənin MKE (Makine ve Kimya Endüstrisi”) ilə SDT (“Kosmik və Müdafiə Texnologiyaları”) şirkətinin məhsulları ilə maraqlandı.

Həmçinin, Daxili İşlər Nazirinin müavini, Daxili Qoşunların Komandanı, general-leytenant Şahin Məmmədov sərgini ziyarət etdi. Şahin Məmmədov Türkiyənin “Otokar” şirkətinin nümayəndə heyəti ilə görüşdü. Da­xili Qoşunların Komandanı Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin, yerli və xarici şirkətlərin stendləri və məhsulları ilə tanış oldu.

Xarici təmsilçilər də Azərbaycanın güc strukturlarının nümayəndələrinin sərgilərdə xüsusi diqqətini təqdirəlayiq hesab etdilər. TUSAŞ şirkəti İdarə Heyətinin sədri Rafet Bozdoğan “Xalq qəzeti” ilə fikirlərini bölüşərkən bildirdi ki, açılışdan sonra Prezident İlham Əliyev və komandası onları ziyarət etdi və stendlərdəki məhsullarla maraqlandılar: “Azərbaycan və onun bütün yüksək səviyyəli rəhbərləri bizim stendimizlə çox maraqlandılar. Azərbaycan, həqiqətən, gözəl evsahib­liyi ilə stendimizə ən yüksək səviyyədə qayğı göstərdi. Bundan sonra burada qonaq olan digər ölkələrin baş qərargah rəisləri və digər yüksək ranqlı qonaqla­rımız gəldilər. İordaniya Baş Qərargah rəisi stendimizi ziyarət etdi. Onlar da məhsullarımızla maraqlandılar. Texniki səfər və müəssisə səfərindən danışdı­lar. Bosniya və Herseqovinanın Müdafiə naziri qonağımız oldu”.

Bakı Ekspo Mərkəzində keçirilmiş IV Azərbaycan Beynəlxalq Müdafiə “ADEX” və XIII Beynəlxalq Daxili Təhlükəsizlik, Mühafizə və Xilasetmə “Securex Caspian” sərgiləri beynəlxalq status səviyyəsi daşıyır. Bu sərgilərin keçirildiyi məkan Azərbaycanın paytaxtı Bakı idi. Qalib ölkənin paytaxtı Bakı şəhəri. Dünya ictimaiyyəti Azərbaycanın hərbi gücünə daha əvvəldən bələd idi – İkinci Qarabağ müharibəsində təkrar şahid olmuşdular. Bu dəfə isə Azərbaycan təcrübəsini şəxsən görmək onlar üçün də maraqlı idi. Bu maraq heç də təsadüfi deyildi. Dünya bir daha əmin oldu ki, 30 illik işğala son qoyan güclü ordu, güclü rəhbərlik və bir də “dəmir yumruq” idi.

Xülasə, ölkəmiz adından görülən tədbirlər, beynəlxalq səviyyədə təşkil olunan hərbi sərgilər, qazanılan uğurlar, qələbələr sevincimizə sevinc qatır. Hələ bayrağımızın beynəlxalq təşkilatların binaları önündə sayılıb-seçilən dövlətlərin bayraqları sırasında dalğalanması, beynəlxalq tədbirlərdə, dünya ölkələrinin ərazisində yer alması qürurumuzdur. Azadlıq – Vətən, torpaq uğrunda canını qurban vermiş şəhidlərimizin, şanlı bayrağımızı yüksəklərə ucaltmağa nail olmuş qazilərimizin hünəri ilə mümkün olmuşdur. Onlar bu yolda canlarını, qanlarını əsirgəmədilər. Heç təsadüfi deyil ki, Bakı metrostansiyasında belə “Azadlıq”a gedən yol “20 Yanvar”dan keçir. Ən əsası, bu yolların bir dayanacağı “8 Noyabr” stansiyasıdır. Növbəti stansiya, yəqin ki, Zəngəzur olar.

Rizvan FIKRƏTOĞLU